غدیر یکی از مهمترین وقایع تاریخ اسلام است که در آن، پیامبر گرامی اسلام(ص) هنگام بازگشت از حجة الوداع در ۱۸ ذیالحجه سال دهم قمری در غدیر خم، امام علی(علیه السلام) را به فرمان خداوند متعال به عنوان جانشین خود معرفی کردند و حاضرانی که در آن واقعه حضور داشتند با امام علی(علیه السلام) بیعت کردند.
معرفی امام علی (علیه السلام) بنا به دستور خداوند متعال در آیه تبلیغ صورت گرفت و در این آیه به پیامبر اکرم(ص) دستور داده شده که آنچه خداوند بر او نازل کرده را ابلاغ کند و اگر این کار را نکند، رسالتش را انجام نداده است و پس از واقعه غدیر آیه اکمال نازل شد که در آن آمده است: امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برای شما پسندیدم.
کلمه «خم» نام آن وادی میان مکه و مدینه است و به دلیل شباهت لفظی آن با خم در فارسی، سوژهای برای تعبیرات ادبی خاص شده که نشانهی سرمستی شیعه از این بادهی ولایت دارد و می توان به این بیت «باده بده ساقیا، ولی ز خمّ غدیر» اشاره کرد و منظور از این قطعه ادبی این است که از خم غدیر، می ولایت مینوشیم و در کوچههای امامت، همراه نبوت جاری میشویم و به یاد غدیر و ذیحجه هیجده آیه تلاوت میکنیم.
غدیر یک برکه نیست بلکه دریایی است مواج که کشتی نجات در ساحل آن پهلو گرفته است و از غدیر تا خدا فاصلهای زیادی وجود ندارد و غدیر، تجلی بزرگی علی (علیه السلام) و تجلی خداوند متعال است و غدیر به بهانهای تبدیل شده تا غربت از قاب خستهی شیعه کوچ کند و غدیر، مقدمهی جوشش سبز در آخرالزمان محسوب می شود.
واقعه بزرگ غدیر باعث کاشتن بذر ولایت در جان انسان ها شده است و غدیر، «عید الله الاکبر» و عیدی بزرگ برای هواداران حق و وفاداران به پیامبر گرامی اسلام(ص) محسوب می شود و عید بزرگ غدیر، عیدی برای نشان دادن دو امر و موضوع مهم عدالت و رهبری است و در این روز بزرگ علی (علیه السلام) به عنوان جانشین پیامبر اکرم(ص) انتخاب شدند و علی (علیه السلام) برگزیدهی محمد(ص) نیست بلکه از طرف خداوند متعال انتخاب و برگزیده شده است.
عاشورا نتیجه تلخ و غمبار نادیده گرفتن پیام بزرگ غدیر
غدیر به عنوان دریایی از باور و بصیرت، در کویر حیرت و هامون ضلالت به حساب می آید تا کام جانهای مشتاق ولایت از آن سیراب شود و یکی از مهم ترین شاخص های غدیر این است که سندی برای تداوم خط رسالت در جلوهی امامت محسوب می شود و غدیرمی تواند برای رهگمکردگان صراطی باشد که به سمت سنت پیامبر اکرم (ص) بازگردند و غدیر برنامهای الهی برای حیرتزدایی از اذهان و اعمال امت در افقهای آیندهی تاریخ. غدیر، تداوم خط رسالت، در آیینهی امامت است.
از مفهوم غدیر می توانیم این نتیجه را بگیریم که عاشورا با امامت پیوند دارد و غدیر با کربلا پیوسته است و اگر امت مسلمان جهان به پاسداری از غدیرها بپردازند هیچ گاه شاهد وقوع عاشوراهای مظلومیت و کربلاهای خون و شهادت در جهان نخواهیم بود و خورشید امامت، در محاق خلافت قرار نمیگیرد و باید بدانیم که امت بیامام، مانند یک رمهی بیچوپان، گلهی بیشبان و راه بیعلامت، شب بیچراغ، کشتی بیناخدا، دشت بیچشمه و قنات خشکیده و بیآب است.
واقعه عاشورا متاسفانه پیامد و نتیجه تلخ زیرپا نهادن پیام غدیر توسط برخی از مسلمانان بود و برخی از افراد با نادیده گرفتن غدیر دست از اطاعت ولی خدا و امام معصوم برداشتند و با غیر از حجت خدا در زمین بیعت کردند و در مرداب جاهلیت و نفاق فرو رفتند تا آنجایی که در عاشورای سال ۶۱ هجری (پنجاه سال پس از حادثهی غدیر خم) به سمت سیاستهای خصمانهی امویان جرکت کردند و در نتیجه حجت خدا را لبتشنه در کربلا به شهادت رساندند.
اگر پیام غدیر در سقیفه توسط برخی از مسلمانان آن زمان دفن نمیشد و اگر امام حق را پس از وفات رسول خدا خانهنشین نمی کردند و اگر آن ظلم نخستین توسط اولین ظالم در حق آل محمد(ص) صورت نمیگرفت قطعا در عاشورا تیغ به روی فرزندان پیامبر نمیکشیدند و شاهد جنایت های امویان بر اهل بیت (علیهم السلام) نمی بودیم و بدعت جای سنت را نمی گرفت و فرزندان جاهلیت از فرزندان وحی انتقام نمی گرفتند.
همه مسلمانان وظیفه دارند تا قیام قیامت پیام غدیر را که پیام ولایت است به یکدیگر برسانند و به خاطر بسپارند تا مبادا آن را فراموش کنند چون این فراموشی در طول تاریخ سبب بر پا شدن جنایت های بسیار تلخی در طول تاریخ شده است و اکنون نیز شاهد این هستیم که جنایت های ملت های به ظاهر مسلمان علیه مسلمانان نیز نتیجه نادیده گرتن پیام غدیر است و اگر غدیر فراموش نمی شد اکنون شاهد قتل کودکان مظلوم یمنی و شکل گیری حکومت سیاه داعش در جهان نبودیم.
اینک ما در این زمان با یزیدیان رو به رو هستیم و اکنون کربلایی دیگر بر پا شده است و باید در این دوران آخرالزمان خود را بیازماییم و در راه مبارزه با کفار و باطل به تبلیغ پیام بزرگ واقعه غدیر بپردازیم و نگذاریم از یادها برود و به فراموشی سپرده شود و باری دیگر شاهد اتفاقاتی تلخ تر از تلخ همچون واقعه دردناک و اسف بار عاشورا باشیم.
اگر تخلف نمیشد...
مقام معظم رهبری در خصوص اهمیت عید غدیر می فرمایند: امروز ما و جامعهی بشری، همچنان در دوران نیازهای ابتدایی بشری قرار داریم. در دنیا گرسنگی هست، تبعیض هست - کم هم نیست؛ بلکه گسترده است، به یک جا هم تعلق ندارد؛ بلکه همه جا هست - زورگویی هست، ولایت نابحق انسانها بر انسانها هست؛ همان چیزهایی که چهار هزار سال پیش، دو هزار سال پیش به شکلهای دیگری وجود داشته است. امروز هم بشر گرفتار همین چیزهاست و فقط رنگها عوض شده است. «غدیر» شروع آن روندی بود که میتوانست بشر را از این مرحله خارج کند و به یک مرحلهی دیگری وارد کند. آن وقت نیازهای لطیفتر و برتری، و خواهشها و عشقهای به مراتب بالاتری، چالش اصلی بشر را تشکیل میداد. راه پیشرفت بشر که بسته نیست! ممکن است هزارها سال یا میلیونها سال دیگر بشریت عمر کند؛ هر چه عمر کند، پیوسته پیشرفت خواهد داشت. منتها امروز پایههای اصلی خراب است؛ این پایهها را پیغمبر اسلام بنیانگزاری کرد و برای حفاظت از آن، مسألهی وصایت و نیابت را قرار داد؛ اما تخلف شد. اگر تخلف نمیشد، چیز دیگری پیش میآمد. «غدیر» این است. در طول دوران دویستوپنجاه سالهی زندگی ائمه (علیهمالسلام) - که عمر دوران ظهور ائمه از بعد از رحلت پیغمبر تا زمان وفات حضرت عسکری، دویستوپنجاه سال است - هر وقت ائمه توانستهاند و خودشان را آماده کردهاند تا اینکه به همان مسیری که پیغمبر پیشبینی کرده بود، برگردند؛ اما خوب، نشده است دیگر. حالا ماها در این برههی از زمان، به میدان آمدهایم و همتی هست به فضل و توفیق الهی و انشاءالله که به بهترین وجهی ادامه پیدا کند.